نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه جهرم

2 استادیار دانشگاه کاشان، گروه تربیت بدنی

چکیده

هدف از تحقیق حاضر مطالعۀ اثر عوامل شناختی ـ اجتماعی بر رفتار ورزشی دانشجویان دانشگاه جهرم بود. جامعۀ آماری این تحقیق تمام دانشجویان دانشگاه جهرم بود که 327 نفر به عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌های تحقیق از پرسشنامه‌های خودکارآمدیِ ادراک‌شده برای ورزش شوارزر (1994)، پیامدهای مورد انتظار برای ورزش رسنیک (2005)، خطر درک‌شدۀ بیماری قلبی آموری و نئوبرگر (2008)، تمایل به ورزش سنی هوتا و همکاران (2005) و رفتار ورزشی گودین و همکاران (1986) استفاده شد. با توجه به نتایج حاصل از مدل‌یابی معادلات ساختاری، ابزارهای تحقیق از پایایی و روایی تشخیصی قابل‌قبولی برخوردار بودند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و شناسایی اثرات متغیرهای تحقیق از مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزار حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج نشان داد که اثر متغیر پیامد مورد انتظار برای ورزش بر قصد مشارکت در ورزش، معنی‌دار است (36/0=β، 47/5=t)، اما بر رفتار ورزشی دانشجویان، معنی‌دار نیست (049/0=β، 61/0=t). دیگر یافتۀ تحقیق حاکی از این بود که خطر بیماری‌های قلبی درک‌شده اثر معنی‌داری بر قصد مشارکت در ورزش ندارد (029/0- =β، 43/0=t). همچنین اثر متغیرهای قصد مشارکت در ورزش (26/0=β، 23/3=t) و خودکارآمدی ادراک‌شده برای ورزش (18/0=β، 17/2=t) بر متغیر رفتار ورزشی، اثری معنی‌دار دارد. افزایش آگاهی دانشجویان از اثرات مثبت ورزش و تقلیل موانع برای ایجاد رفتار ورزشی در دانشجویان، از پیشنهادهای این تحقیق است.

کلیدواژه‌ها

1. کاشف، میرمحمد و سید امیراحمد مظفری. (1385). «مقایسۀ سلامت عمومی اعضای هیئت علمی فعال و غیرفعال حرکتی دانشگاه‌های کشور». علوم حرکتی و ورزش، شماره 7.
2. اسدی، حسن و محمدرضا احمدی. (1379). مقایسۀ سلامت روانی دانش‌آموزان پسر ورزشکار و غیرورزشکار دبیرستان‌های سنندج، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
3. Li, F., Fisher, K. J., Harmer, P., Irbe, D., Tearse, R. G., & Weimer, C. (2004).Tai chi and self-rated quality of sleep and daytime sleepiness in older adults: A randomized controlled trial. Journal of the American Geriatrics Society, 52(6), 892-900.
4. Payne, J. K., Held, J., Thorpe, J., & Shaw, H. (2008).Effect of exercise on biomarkers, fatigue, sleep disturbances, and depressive symptoms in older women with breast cancer receiving hormonal therapy. Oncology Nursing Forum, 35(4), 635-642.
5. Lloyd, C., Tsang, H., & Deane, F. (2009).Qigong as a mindful exercise intervention for people living with mental ill health .International Journal of Therapy & Rehabilitation, 16(7), 393-399.
6. Anderson, D., Mizzari, K., Kain, V., & Webster, J. (2006). The effects of a multimodal intervention trial to promote lifestyle factors associated with the prevention of cardiovascular disease in menopausal and postmenopausal Australian women. Health Care for Women International, 27(3), 238-253.
7. Arao, T., Oida, Y., Maruyama, C., Mutou, T., Sawada, S., Matsuzuki, H., & Nakanishi, Y. (2007).Impact of lifestyle intervention on physical activity and diet of Japanese workers.Preventive Medicine, 45(2-3), 146-152.
8. Carels, R. A., Darby, L. A., Cacciapaglia, H. M., & Douglass, O. M. (2004).Reducing cardiovascular risk factors in postmenopausal women through a lifestyle change intervention. Journal of Women's Health, 13(4), 412-426.
9. Renner, B., Spivak, Y., Kwon, S., & Schwarzer, R. (2007). Does age make a difference? Predicting physical activity of South Koreans. Psychology & Aging, 22(3), 482-493.
10. Poomsrikaew, O. (2011). Social-Cognitive Factors and Exercise Behavior among Thais. Submitted as partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Nursing Sciences. University of Illinois at Chicago.
11. White, S.M., Wójcicki, T.R., &McAuley, E. (2012).Social cognitive influences on physical activity behavior in middle-aged and older adults. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 67(1), 18–26.
12. Sniehotta, F. F., Schwarzer, R., Scholz, U., & Schuz, B. (2005).Action planning and coping planning for long-term lifestyle change: Theory and assessment. European Journal of Social Psychology, 35(4), 565-576.
13. Scholz, U., Sniehotta, F. F., & Schwarzer, R. (2005).Predicting physical exercise in cardiacrehabilitation: The role of phase-specific self-efficacy beliefs.Journal of Sport &ExercisePsychology, 27(2), 135-151.
14. Resnick, B., Zimmerman, S. I., Orwig, D., Furstenberg, A., &Magaziner, J. (2000). Outcomeexpectations for exercise scale: Utility and psychometrics. Journal of Gerontology: SocialSciences, 55B(6), S352-S356.
15. Resnick, B., &Nigg, C. (2003). Testing a theoretical model of exercise behavior for older adults.Nursing Research, 52(2), 80-88.
16. Rovniak, L. S., Anderson, E. S., Winett, R. A., & Stephens, R. S. (2002).Social cognitive determinants of physical activity in young adults: A prospective structural equation analysis. Annals of Behavioral Medicine, 24(2), 149.
17. Schwarzer, R., Ziegelmann, J. P., Luszczynska, A., Scholz, U., &Lippke, S. (2008). Social cognitive predictors of physical exercise adherence: Three longitudinal studies in rehabilitation .Health Psychology, 27(1), S54-63.
18. Choi N. (2005). Self-efficacy and self-concept as predictors of college students' academic performance. Psychology in the Schools; 42 (2): 197-205.
19. میرمیران، پروین، لیلا آزادبخت، احمد اسماعیل‌زاده، گلبن سهراب و فریدون عزیزی. (1382). «تعیین شاخص‌های پیش‌بینی‌کننده عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی در افراد بزرگسال تهرانی»، مجله علوم پزشکی رازی. 10 (37) :789-797
20. عیسی محمدی‌زیدی، علیرضا حیدرنیا و ابراهیم حاجی‌زاده. (1384). «بررسی سبک زندگی بیماران قلبی و عروقی». دانشور،  اسفند 1384، دورۀ 13، شمارۀ 61، صص 49-56.
21. حقانی، فریبا، فریبا عسگری، سولماز زارع و هاجر محجوب. (1392). «بررسی همبستگی خودکارآمدی با عملکرد بالینی دانشجویان پرستاری». پژوهش در آموزش پزشکی، 5(1)، 22-30.
22. Schwarzer, R. (2014). Self-Efficacy: Thought Control of Action.Routledge. Taylor and Francis group.
23. Lent WR, Schmidt J, Schmidt L. Collective efficacy beliefs in student work teams: Relation to self-efficacy, cohesion, and performance. J Vocational Behav 2006; 68: 73-84.
24. Bhat. Anita A. Darren A.Dewalt, Catherine R.Zimmer, Bruce J.Fried, Leigh F.Callah. (2009). The role of helplessness, outcome Expectation for exercise and literally? In Predicting disability and symptoms in olderadults with arthritis.Elsevier Patient Education and Counseling
25. قاسمی، وحید. (1388). مقدمه‌ای بر مدل‌سازی معادله ساختاری. تهران: نشر جامعه‌شناسان.