نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2 عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
3 مربی دانشگاه گیلان
چکیده
شناخت انگیزههای ورزش و فعالیت بدنی در افراد و گروه‌های مختلف به برنامه‌ریزان کمک خواهد کرد تا تدابیرلازمبرایرفعموانع و ایجاد انگیزه، جهت انجام این گونه فعالیت‌ها را اتخاذ نمایند. بنابراین، هدف این پژوهش نیز مطالعه انگیزههای فعالیت بدنی در جامعه دانشگاهی ایران به منظور توسعه ورزش همگانی دانشگاهها و ارائه الگوی مناسب بود. این پژوهش توصیفی بوده و نمونه‌ای متشکل از اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاههای سراسری ایران (779=n) به پرسشنامه محقق ساخته انگیزههای فعالیت بدنی پاسخ دادند. داده‌های حاصل از پرسشنامه 30 گویه‌ای انگیزههای فعالیت بدنی دانشگاهیان، تحلیل عاملی اکتشافی شده و 29 گویه با داشتن بار عاملی مناسب در پنج عامل پیشرفت و موفقیت، فواید فیزیولوژیک، تعامل اجتماعی، علاقه به فعالیت‌بدنی و بهداشت و سلامتی طبقه بندی شدند. در تحلیل عاملی تأییدی داده‌ها، عامل پیشرفت و موفقیت بیشترین ارتباط را با انگیزههای فعالیت بدنی دانشگاهیان داشت (92/0=بارعاملی). تعامل اجتماعی نیز با داشتن کمترین بار عاملی (68/0) در ردۀ آخر قرار گرفت. به نظر می‌رسد آشنایی مسئولان ورزش دانشگاهها با عوامل انگیزشی شناسایی شده در این پژوهش و نیز به‌کارگیری راهکارهای ارائه شده بتواند زمینه مناسبی جهت ایجاد انگیزه فعالیتهای بدنی و مشارکت ورزشی دانشگاهیان ایران را فراهم کرده و نیز موجب جهت دهی بهتر منابع مالی در این بخش شود.
کلیدواژه‌ها
- مظفری، سید امیراحمد؛ کلاته آهنی، کامیار؛ شجیع، امیررضا؛ هادوی، فریده. توصیف نگرش و گرایش مردم به فعالیتهای حرکتی و ورزشی در جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه المپیک؛ 1389؛ 1(49): 81-69.
- گودرزی، مهدی؛ فراهانی، ابوالفضل؛ گودرزی، محمود. طراحی و تدوین راهبرد توسعه دانشجویی اداره کل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور. پژوهش در ورزش دانشگاهی؛ 1392، شماره 5، 134-117.
- مهدی‌زاده، رحیمه؛ اندام، رضا. راهکارهای توسعه ورزش همگانی در دانشگاههای ایران. مطالعات مدیریت ورزشی؛ 1393؛ 22: 38-15.
- نوربخش، مهوش؛ فرخی، احمد؛ خاکپور، سعیده؛ فراهانی، همایون. مقایسه انگیزه شرکت زنان و مردان سالمند شهر تهران در فعالیت بدنی، رشد یادگیری حرکت؛ 1389؛ 5: 69-49.
- رمضانینژاد، رحیم؛ رحمانینیا، فرهاد؛ تقوی تکیار، سید امید. بررسی انگیزههای شرکتکنندگان در ورزشهای همگانی در فضاهای روباز. مدیریت ورزشی؛ 1388؛ 2: 19-5.
- امامی، صدیقه سادات؛ حیدری نژاد، صدیقه؛ شفیع نیا، پروانه. تحلیل عوامل انگیزشی مشارکت دانشجویان در فعالیتهای فوق برنامه ورزشی دانشگاه. پژوهش در ورزش دانشگاهی؛ 1392؛ 5: 80-65.
- قدرتنما، اکبر؛ حیدرینژاد، صدیقه؛ داودی، ایران؛ رایگان، ایوب. رابطه وضعیت اقتصادی-اجتماعی (SES) با میزان فعالیت بدنی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجموعه مقالات ششمین همایش ملی دانشجویان تربیت بدنی و علوم ورزشی ایران. آذر ماه 1390. تهران.
- رمضانی خلیل آبادی، غلامرضا. بررسی انگیزههای افراد شرکت کننده در ورزش همگانی شهر تهران، 1373، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران.
- Gill, D. L; Psychological dynamics of sport and exercise. Journal of Human Kinetics. 2000, 2: 112-118.
- صفانیا، علیمحمد؛ نیکبخش، رضا. بررسی انگیزههای مشارکت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در فعالیتهای جسمانی. فصلنامۀ تخصصی تربیت بدنی و علوم ورزشی؛ 1388؛ 2(8): 12-5.
- El-Gilany, A. H; Badawi, K; El-Khawaga, G; Awadalla, N. Physical activity profile of students in Mansoura University, Egypt. Eastern Mediterranean Health Journal; 2011. 17(8): 694-702.
- گودرزی، محمود؛ اسدی، حسن. تحلیل میزان و نوع فعالیتهای فراغتی و ورزشی استادان دانشگاه تهران. نشریه حرکت؛ 1379؛ 4: 36-21.
- حیدری چروده، مجید. نیازسنجی شهروندان تهرانی به ورزش همگانی: به تفکیک سن، جنس، منطقه، فضا و زمان. دفتر مطالعات فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران؛ 1388.
- Lovell, P. G., El Ansari, W., & Parker, J. K. Perceived Exercise Benefits and Barriers of Non-Exercising Female University Students in the United Kingdom, International Journal of Environmental Research and Public Health; 2010. 7: 784-798.
- عزیزی، بیستون؛ جلالی فراهانی، مجید؛ خبیری، محمد. بررسی نگرش دانشجویان ساکن خوابگاههای دانشگاه تهران به ورزش همگانی. مدیریت ورزشی؛ 1390؛ (8): 91-75.
- Lerner, J; Burns, C; DeRoiste, A. Correlates of Physical Activity among College Students. Recreational sports journals; 2009. 35(2): 95-106.
- عطارزاده حسینی، سیدرضا؛ سهرابی، مهدی. توصیف نگرش و گرایش مردم شهر مشهد به فعالیتهای حرکتی و ورزش. فصلنامه المپیک؛ 1386؛ 1(37): 47-37.
- مهرابی، قاسم؛ عیدی، حسین؛ مهنانی، هدی. شناسایی و اولویت بندی انگیزههای تماشاگران و ورزشکاران کشتی چوخه. مطالعات روان‌شناسی ورزشی؛ 1392؛ 5: 114-101.
- Grubbs, L; & Carter, J. The relationship of perceived benefits and barriers to reported exercises behaviour in college undergraduates. Family and Community Health; 2002. 25: 76-85.
- DeLang, L. L. College Student’s Motivation for Physical Activity. Unpublished doctoral dissertation of Doctor of Philosophy (PhD). Faculty of Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College; 2006.
- بخشنده، محمد. ارتباط شرکت در فعالیتهای ورزشی اوقات فراغت و کیفیت زندگی در افراد فعال میانسال. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیتبدنی و علوم ورزشی دانشگاه شمال؛ 1387.
- نبیپور، مجتبی. بررسی میزان مشارکت دانشجویان دانشگاههای غیرانتفاعی استان مازندران در فعالیتهای ورزشی-تفریحی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیتبدنی و علوم ورزشی دانشگاه شمال؛ 1387.
- Kilpatric, M; Hebert, E; Bartholomew, J. College students motivation for physical activity: Differentiation men’s and women’s motives for sport participation & exercise. Journal of American College of Health; 2005. 54(2): 87-94.
- Allender, S; Cowburn, G; Foster, C. Understanding participation in sport and physical activity among children and adults: a review of qualitative studies. Health Education Research; 2006. 21(6): 826-835.
- معتمدین، مختار؛ مددی، بهمن؛ عسکریان، فریبا. توصیف عوامل گرایش یا عدم گرایش شهروندان تبریزی به ورزش همگانی. پژوهش در علوم ورزشی؛ 1388؛ 23: 98-75.
- Powell, A. Psychosocial Correlates of Physical Activity in university students. San Diego State University (SDSU) McNair Journal; 2004. 6(2): 35-44.
- Zunft et al. Perceived benefits and barriers to physical activity in a nationally representative sample in European Union. Public Health Nutrition; 1999. 2: 153-160.
- کشکر، سارا؛ احسانی، محمد. بررسی اهمیت عوامل بازدارندهی زنان تهران از مشارکت در ورزش تفریحی با توجه به متغیر خصوصیات فردی. مطالعات زنان؛ 1386؛ 2: 134-113.
- Biddle, S. J. H; Fox, K. R; Boutcher, S. H. Physical activity and psychological well-being. Research Quarterly for Exercise and Sport; 2007. 71: 114-120.
- Tumusiime, D. K. Perceived benefits of barrier and helpful cues to physical activity among tertiary institution students in Rwanda. Unpublished Thesis of Master of Science degree in Physiotherapy. University of Western Cape; 2004.
- مهدی‌زاده، رحیمه؛ اندام، رضا؛ روزبهانی، شهناز. موانع توسعه ورزش همگانی در دانشگاهها. پژوهش در ورزشهای دانشگاهی؛ 1392. 3: 126-109.
)