نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه تربیت بدنی و علوم ورزشیِ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائم شهر

2 گروه مدیریت ورزشیِ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آیت‌الله آملی (آمل)

چکیده

مربیان از اجزای حیاتی منابع انسانی در سازمان‌های ورزشی محسوب می‌شوند که تحت تأثیر متغیرهای مختلفی قرار دارند. هدف این پژوهش، تعیین رابطۀ «هوش هیجانی و سبک رهبری» با «میانجی‌گری کارآمدی مربیان ورزشی زنِ شرکت‌کننده در دوازدهمین المپیاد دانشجویی کشور» بود و اطلاعاتِ لازم با استفاده از پرسشنامه‌های هوش هیجانی (شوت، 1998)، کارآمدی مربی‌گری (میرز و همکاران، 2011) و سبک رهبری (چلادوری و ساله، 1980) جمع‌آوری شد. جامعۀ آماری 183 مربی شرکت‌کننده در المپیاد ورزشی بودند که با استفاده از فرمول تاباچنیک و فیدل (2007) تعداد 90 نفر به عنوان نمونه به صورت سهمیه‌ای و تصادفی انتخاب شدند. روایی و پایایی پرسشنامه‌ها در تحقیقات متعددی به تأیید رسید؛ با وجود این، روایی صوری و محتوایی آن را چند تن از استادان دانشگاه تأیید کردند و پایایی پرسش‌نامه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 84/0، 77/0 و 91/0 تعیین شد. تحلیل داده‌ها با روش رگرسیون دوگانه و چندگانه بر اساس مدل چهارمرحله‌ای بارون و کنی (1986) صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که توانایی ادراک‌شدۀ مربیان از هوش هیجانی خود، از جمله ارزیابی و نظارت دقیق بر تغییرات هیجانی در طول تمرین و مسابقه و قابلیت کنترل و تنظیم بهینۀ ‌این هیجانات، تأثیر مثبتی بر اعتماد مربی‌گری و باورهای کارآمدی مربیان دارد و این رابطه موجب اتخاذ سبک رهبری و رفتار متناسب با شرایط مسابقه و ورزشکار و در نتیجه بهبود اثربخشی کل فرایند مربی‌گری می‌شود. این تعامل می‌تواند نگرش و ارتباط ورزشکار با مربی و در نتیجه عملکرد و یادگیری آنها را نیز بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

1. نظریان‌مادوانی، عباس، فریدون تندنویس و امیر احمدمظفری. «تأثیر رفتارهای مربیگری برکارآیی (کارآمدی) مربی‌گری و پویایی تیمی»، دوفصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی: 1390؛ 1(2):30-11.
2. بشیری، مهدی، پونه مختاری و فرشاد تجاری. «رابطه هوش هیجانی و کارآمدی مربی‌گری مربیان ورزش». مطالعات مدیریت ورزشی: 1391; 4(14):44-25.
3. Rosete E, & Ciarrochi F. Emotional intelligence and its relationship to work place performance outcomes of leadership effectiveness. Leadership & Organization Development Journal. 2005; 26:388–399.
4. بخششی، مهدی، مجید جلالی‌فراهانی و ساجده پورحسن. «رابطه کارآمدی مربی‌گری و انسجام گروهی در تیم‌های والیبال لیگ برتر ایران». مطالعات مدیریت ورزشی: 1391؛4(16):188-175.
5. Feltz D L, Hepler T E, Roman N, Paiement C A. Coaching efficacy and youth sport coaches. The Sport Psychologist. 2008; 23:1–19.
6. Ardua C M, & Márquez S. Relation between coaches’ leadership style and performance in synchronous swimming. Fitness & Performance Journal (Online Edition).2007; 6)6):394-397.
7. انشل، مارکاچ. روانشناسی ورزش از تئوری تا عمل. ترجمۀ سیدعلی‌اصغر مسدد. چاپ اول، تهران: انتشارات اطلاعات؛ 1380.ص90-79.
8. شعبانی‌بهار، غلامرضا، نصراله عرفانی و علی پارساجو. «بررسی رابطه بین سبک رهبری و هوش هیجانی مربیان تیم‌های ورزشی گروهی شرکت‌کننده در نهمین المپیاد فرهنگی ـ ورزشی دانشجویان پسر دانشگاه‌های سراسر کشور». نشریه مدیریت ورزشی دانشگاه تهران: 1390؛ 3(8):105-93.
9. Weinberg R, & McDermott M. A comparative analysis of sport and business organizations: Factors perceived critical for organizational success. Journal of Applied Sport Psychology. 2002; 14: 282-298.
10. Sullivan P J, Kent A. Coaching efficacy as a predictor of leadership style in intercollegiate athletics. Journal of Applied Sport Psychology. 2003; 15(1):1-11.
11. Gould D, Guinan D, Greenleaf C, Chung Y. A survey of U.S. Olympic coaches: Variables perceived to have influenced athlete performances and coach effectiveness. The Sport Psychologist. 2002; 16:229–250.
12. Thelwell R C, Lane A M, Weston N J, Greenlees I A. Examining relationships between emotional intelligence and coaching efficacy. International Journal of Sport and Exercise Psychology. 2008; 6(2):224-235.
13. Richard C T, Andrew M L, Neil J V W, Iain A G. Examining relationship between emotional intelligence and coaching efficacy. IJSEP.2008; 6:224-235.
14. Afkhami E, Mokhtari P, Tojjari F, Bashiri M, & Salehian M H. Relationship between emotional intelligence and coaching efficacy in coaches. Annals of Biological Research. 2011; 2)4):469-475.
15. Hwang S, Feltz D L, Lee J D. Emotional intelligence in coaching: Mediation effect of coaching efficacy on the relationship between emotional intelligence and leadership style. International Journal of Sport and Exercise Psychology. 2013; 11(3):292-306.
16. Tabachnick, B G, & Fidell, L S. Using multivariate statistics. (15th ed). Boston: Pearson/Allyn & Bacon; 2007.p.123.
17. Myers N D, Feltz D L, Wolfe E W. A confirmatory study of rating scale category effectiveness for the coaching efficacy scale. Research Quarterly for Exercise and Sport. 2008; 79: 300–311.
18. مرتضی‌قلی، نازنین. تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس کارآمدی مربی‌گری-2. پایان‌نامة کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی. آمل: دانشگاه آزاد اسلامی آیت‌الله آملی: 1393.
19. Schutte N S, Malouff J M, Hall L E, Haggerty D J, Cooper J T, Golden C J, Dornheim L. Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences. 1998; 25:167–177.
20. خسروجاوید، مهناز. بررسی اعتبار و روایی سازه مقیاس هوش هیجانی شوت در نوجوانان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس تهران: 1381.
21. Kenny D A. Mediation: http://davidakenny.net/cm/mediate.htm. October 29, 2014.
22. Wong C, Law K S. The effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study. The Leadership Quarterly. 2002; 13:243–274.
23. Petrides K V, Frederickson N, Furnham A. The role of trait emotional intelligence in academic performance and deviant behavior at school. Personality and Individual Differences. 2004; 36:277–293.
24. Sullivan P, Paquette K, Holt N, Bloom G. The relation of coaching context and coach education to coaching efficacy and perceived leadership behaviors in youth sport. Sport Psychologist. 2012; 26(1):122-134.
25. Horn T S. Coaching effectiveness in the sports domain (2nd ed). Champaign. IL: Human Kinetics; 2002. p. 309–354.