پژوهش در ورزش تربیتی

تحلیل و واکاوی جامعه‌شناختی کلیشه‌های جنسیتی حاکم بر ورزش زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمانه نظری 1
رحیم رمضانی نژاد 2
حمیدرضا گوهررستمی 3
محمد مهدی رحمتی 4

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزش، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استاد مدیریت ورزش، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استادیار مدیریت ورزش، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

4 دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

https://doi.org/10.22089/res.2023.14457.2358
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تحلیل جامعه‌شناختی کلیشه‌های جنسیتی حاکم بر ورزش زنان بود. پژوهش از نوع تحقیق کیفی بود که با استفاده از روش تحلیل تماتیک (تحلیل مضمون) انجام شد؛ بر این اساس، 150 پژوهش معتبر از مجموعه اسناد و پژوهش‌های علمی از پایگاه‌های پراستناد معتبر علمی با محوریت کلیشه‌های جنسیتی در ورزش، به ‌صورت نمونه‌گیری هدفمند و براساس اشتراک مفهومی تحلیل و کدگذاری شد. از هشت مضمون پایه (اصلی)، چهار مضمون سازمان‌دهنده و درنهایت تم فراگیر استخراج شد که شبکه مضامین مرتبط با کلیشه‌های جنسیتی حاکم بر ورزش زنان را ترسیم و تحلیل کرد. روش اعتبارسنجی پژوهش نیز براساس ارائه و بازخورد نتایج پژوهش به صاحب‌نظران برای تأیید نهایی آن اعمال شد. براساس تحلیل مضمون داده‌های پژوهش، چهار مضمون سازمان‌دهنده شامل کلیشه‌های هویت جنسیتی، کلیشه‌های هویت بدنی، کلیشه‌های هویت ورزشی و بازنمایی رسانه‌ای کلیشه‌های جنسیتی در ورزش زنان، شناسایی شدند که توانستند مضمون مرکزی کلیشه‌های جنسیتی حاکم بر ورزش زنان را آشکار کنند. به ‌طور کلی، کلیشه‌های جنسیتی سطح وسیعی از ورزش زنان را از ظاهر ورزشکار تا هویت جنسیتی آن‌ها، عملکرد ورزشی زنان و نوع بازنمایی آن‌ها را در برمی‌گیرند؛ از‌این‌رو زنان ورزشکار و بسیاری از عاملان بانفوذ در ورزش می‌توانند کلیشه‌های جنسیتی را که مانند دیوار محکمی در مقابل پیشرفت زنان ورزشکار قرار دارد، از میان بردارند.

کلیدواژه‌ها

کلیشه
ورزش زنان
هنجارهای جنسیتی
برابری جنسیتی

موضوعات

1.       Abedi Ja’fari, H., Taslimi, M., Faghihi, A., & Sheikhzade, M. (2011). Thematic analysis and thematic networks: A simple and efficient method for exploring patterns embedded in qualitative data Municipalities). Strategic Management Thought, 5(2), 151-198. https://doi.org/10.30497/smt.2011.163. [In Persian].
2.       Boiché, J., Plaza, M., Chalabaev, A., Guillet-Descas, E., & Sarrazin, P. (2014). Social antecedents and consequences of gender-sport stereotypes during adolescence. Psychology of Women Quarterly, 38(2), 259-274. https://doi.org/10.1177/0361684313505844.
3.       Bordo, S. R. (2020). The body and the reproduction of femininity: A feminist appropriation of Foucault. In The new social theory reader (pp. 207-218). London: Routledge.
4.       Bunsell, T. (2013). Strong and Hard Women: An ethnography of female bodybuilding. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203104750.
5.       Butler, J., & Deeb, T. (2018). Performative acts and gender constitution: An essay on phenomenology and feminist theory. Omran For social sciences, 7(25), 127-141.
6.       Capolino, G. (2021). How gender stereotypes influence men's and women's sports.
7.       Cárcamo, C., Moreno, A., & Del Barrio, C. (2021). Girls do not sweat: the development of gender stereotypes in physical education in primary school. Human Arenas, 4(2), 196-217. https://doi.org/10.1007/s42087-020-00118-6.
 
8.       Chalabaev, A., Sarrazin, P., Fontayne, P., Boiché, J., & Clément-Guillotin, C. (2013). The influence of sex stereotypes and gender roles on participation and performance in sport and exercise: Review and future directions. Psychology of Sport and Exercise, 14(2), 136-144. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2012.10.005.
9.       Coakly, J. (2017). Sport in Society: Issues and controversies (12th Edition). United States: Graw Hill Publication.
10.    Csizma, K. A., Wittig, A. F., & Schurr, K. T. (1988). Sport stereotypes and gender. Journal of Sport and Exercise Psychology, 10(1), 62-74. https://doi.org/10.1123/jsep.10.1.62.
11.    Delavar, A. (2009). Qualitative methodology. Strategy Magazine, 19 (54). https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.10283102.1389.18.1.11.6.
12.    Ellemers, N. (2018). Gender stereotypes. Annual Review of Psychology, 69, 275-298. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-122216-011719.
13.    Fernandez, C. R., BETANCUR, J. O., & de la Cuadra, J. P. (2016). Athletic body stereotypes in the academic training of students in the physical activity and sport sciences. Journal of Human Sport and Exercise, 11(1), 74-88. https://doi.org/10.14198/JHSE.2016.111.06.
14.    Gentile, A., Boca, S., & Giammusso, I. (2018). ‘You play like a Woman!’Effects of gender stereotype threat on Women's performance in physical and sport activities: A meta-analysis. Psychology of Sport and Exercise, 39, 95-103. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2018.07.013.
15.    Ghasemi, H., Farahani, A., Shakarami, Z., Hoseini, S. (2013). Content analysis of sports programs with emphasis on state television coverage of women's sport. Communication Management in Sport Media, 1(2), 23-30. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23455578.1392.1.2.3.1. [In Persian].
16.    Hermann, J. M., & Vollmeyer, R. (2016). “Girls should cook, rather than kick!”–Female soccer players under stereotype threat. Psychology of Sport and Exercise, 26, 94-101. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.psychsport.2016.06.010.
17.    Hosseini, P. (2019). Stereotypes of sexual and gender identity: dualities of male and female, feminine and masculine, femininity and masculinity in Iranian women's sports. Azadi Andisheh Magazine, 7, 220-250. [In Persian].
18.    Javani, V., Aghajani, F., & Alemi, M. (2022). The impact of media on gender stereotypes in women's sports. Journal of Woman in Culture Arts, 14(1), 57-72. https://doi.org/10.22059/jwica.2022.332840.1701. [In Persian].
19.    Lisec, J. P. S. (2010). Gender inequality in the new millennium: A narrative analysis of WNBA representations in the New Media (Doctoral dissertation). Miami University.
20.    McGannon, K. R., Schinke, R. J., Ge, Y., & Blodgett, A. T. (2019). Negotiating gender and sexuality: A qualitative study of elite women boxer intersecting identities and sport psychology implications. Journal of Applied Sport Psychology, 31(2), 168-186. https://doi.org/10.1080/10413200.2017.1421593.
21.    Meân, L. J. (2010). Making masculinity and framing femininity. Examining identity in sports media, 65-87. https://doi.org/10.4135/9781452274904.n4.
22.    Mohammadpour. A. (2009). Qualitative data analysis: Procedures and models. Journal of anthropology, 1, 127-160. [In Persian].
23.    Orbach, S. (2019) Bodies. 2nd ed. London:
24.    Plaza, M., & Boiché, J. (2017). Gender stereotypes, self, and sport dropout: a one-year prospective study in adolescents. Movement & Sport Sciences-Science & Motricité, (96), 75-84. https://doi.org/10.1051/sm/2017018.
25.    Plaza, M., Boiché, J., Brunel, L., & Ruchaud, F. (2017). Sport= male… But not all sports: Investigating the gender stereotypes of sport activities at the explicit and implicit levels. Sex roles, 76, 202-217. https://doi.org/10.1007/s11199-016-0650-x.
26.    Rayburn, B., Chen, S., & Phillips, C. (2015). Female college athletes’ perceptions on gender stereotypes and discrimination in collegiate athletics. International Journal of Business and Social Science, 6(5), 28-36.
27.    Sanguinetti, C., Lee, A., & Nelson, J. (1985). Reliability estimates and age and gender comparisons of expectation of success in sex-typed activities. Journal of Sport Psychology, 7, 379-388. https://doi.org/10.1123/jsp.7.4.379
28.    Shilling, C. (2012). The body and social theory. London: Sage.
29.    Spice, R. C. (2016). Strong is the new slim: A study of the body and gender amongst female free weights users (Masterˈs thesis). University of Stirling.
30.    Tavassoli A. Z. (2009). A comparative study of the reproduction and redefinition of gender identity in female martial arts champions. Journal of Sociological Studies, 17(37), 115-144. [In Persian].
31.    Tavassoli, A. Z., Ebrahimi, S. (2016). Gender moderation and football. Paper presented at the National Temperance Conference, January 29. [In Persian].
32.    Wheaton, B., & Tomlinson, A. (1998). The changing gender order in sport? The case of windsurfing subcultures. Journal of Sport and Social Issues, 22(3), 252-274. https://doi.org/10.1177/019372398022003003.
33.    Woods, R. B. (2016). Social issues in sport. USA: Human Kinetics.
34.    yousefvand, S., karevani, A., & raisi, S. (2020). From resistance to accepting gender stereotypes among Baloch girls. Sociology of Culture and Art, 2(4), 1-21. [In Persian].
پژوهش در ورزش تربیتی
دوره 13، شماره 38
فروردین 1404
صفحه 91-112

  • تاریخ دریافت 19 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری 27 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش 25 مرداد 1402

صفحه اصلی

اصول اخلاقی

ارسال مقاله

اخبار و اعلانات

اطلاعات آماری نشریه

تماس با ما