نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای یادگیری حرکتی، دانشگاه ارومیه

2 دانشجوی دکترای رفتارحرکتی، دانشگاه ارومیه

3 دانشیار رفتارحرکتی دانشگاه ارومیه

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر دستکاری حسی و تداخل شناختی بر تکلیف تعادل پویا بود. نمونه تحقیق شامل 60 نفر از دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشگاه ارومیه با دامنة سنی 25-19 بود. آزمودنی­ها به­صورت هدفمند در چهار گروهِ کنترل، اختلال بینای، اختلال حس پیکری و حذف بینایی قرار گرفتند و تکلیف تعادلی را روی دستگاه تعادل سنج پویا، یکبار بدون تکلیف شناختی و یکبار با تکلیف شناختی اجرا نمودند. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­های مکرر، تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی توکی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد اثر اصلی نوع آزمون و تعامل آن با اثر گروه معنادار است (01/0P≤). به عبارتی تکلیف شناختی ثانویه اثر معناداری بر تعادل پویا دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یکراهه نیز نشان داد که در هر دو نوع آزمون، بین گروه­ها تفاوت معنادار وجود دارد (01/0P≤). نهایتاً، نتایج نشان داد تفاوت­های دوتایی بین گروه­ها به غیر از گروه اختلال بینایی با اختلال حسی وجود دارد (05/0P≤). نتیجه اینکه بارافزایی شناختی می­تواند اجرای تکلیف تعادل پویا را دچار اختلال کند. همچنین تکلیف تعادل پویا به اطلاعات حس پیکری و بینایی وابسته است و اختلال در این حس­ها، موجب کاهش عملکرد بهینه در تکلیف می­شود.

کلیدواژه‌ها

1. Sahrmann Sh. Diagnosis and Treatment of Movement Impairment Syndromes. 1st edition. London: Mosby 2002: 166.
2. Bruno M, Matheus JW, Generosi AR, Marco AV, Junior CP. Effect of muscle fatigue on posture control in soccer Players during the short-pass movement. Review Brasilian Cineantropometria Desempenho Hum 2011; 13(5): 348-53.
3. Meshkati Z, Namazizadeh M, Salavati M, Meshkati L. The comparison of the role of vision on static postural stability in athletes and non-athletes. Journal of Iranian Rehabilitation 2010; 8(11): 50-3.
4. Dunbar DC. Stabilization and mobility of the head and trunk in verves monkeys during treadmill walks and gallops. Journal of Experimental Biology 2004; 207: 4427–38.
5. Bottini G, Karnath HO, Vallar G, Sterzi R, Frith CD, Frackowiak RS, et al. Cerebral representations for egocentric space: functional–anatomical evidence from caloric vestibular stimulation and neck vibration. Journal of Brain 2001; 124: 1182-1196.
6. موسوی سید خلیل. مهدوی مهدیه. فارسی علیرضا. صادقی حیدر. شوشتری پروانه. مقایسه نقش سیستم بینایی در کنترل پایداری قامت پویای شناگران نخبه زن و مرد. توانبخشی نوین. دانشگاه علوم پزشکی تهران. 1392؛ 7 (4): 21-15.
7. نیک طبع علیرضا. سالاری علی. بررسی مقایسه ای تاثیر تمرینات ذهنی و فیزیکی بر تعادل ایستاده: از دیدگاه توانبخشی ارتوپدی. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان. 1382؛ 10 (3): 179-172.
8. Fleishman EA, Rich S. Role of kinesthetic and spatial-visual abilities in perceptual motor learning. Journal of Experimental psychology. 1993; 66: 6-11.
9. Magill RA. Motor learning and control concepts and applications, 8th ed, Human kinetics. 2007.
10. عبدلی بهروز. شمسی پوردهکردی پروانه. شمس امیر. دستکاری بینایی در طول حفظ تعادل پویا: مطالعة فرضیة اختصاصی بودن تمرین. فصلنامه المپیک. 1389؛ 18 (1): 105-95.
11. Vuillerme N, Danion F, Marin L, Boyadjian A, Prieur JM, Weise I, Nougier V. The effect of expertise in gymnastics on postural control. Neuroscience Letters. 2001; 4 (2): 83-86.
12. غلامی امین. بهرام عباس. فرخی احمد. صادقی حیدر. نعیمی کیا ملیحه. اثر دستکاری های حسی (بینایی، حس پیکری) و شناختی بر کنترل قامت کشتی گیران با سطوح مهارتی مختلف. پژوهش در علوم ورزشی. 1389؛ 6: 130-113.
13. Siu KC, Woollacott M. Attentional demands of postural control: The ability to selectively allocate information-processing resources. Gait & Posture. 2007; 25 (1): 121 – 126.
14. اشمیت ریچارد ای، لی تیموتی دی. یادگیری و کنترل حرکتی. ترجمه رسول حمایت طلب و عبدالله قاسمی. تهران: انتشارات علم و حرکت. ویراست چهارم. 1391.
15. قیصری کامیار. فروغ بیژن. سنجری محمدعلی. حاجی اقایی بهنام. تاثیر فیدبک بینایی بر تعادل بیماران مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک. مجله توانبخشی. 1387؛ 9 (1): 54-49.
16. آزاد اکرم. عدالت­خواه محسن. تقی­زاده قربان. تاثیر تمرینات شدید تعادلی تکلیف محور بر تعادل و تحرک عملکردی افراد سکته مغزی مزمن. توانبخشی نوین. 1392؛ 7 (3): 54-48.
17. فرهپور نادر. یزدانی شیرین. مقایسة عملکرد تعادل دینامیکی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن با افراد سالم، در شرایط دستکاری سیستم های درگیر در کنترل حرکتی. فصلنامه المپیک. 1382؛ 11 (3): 104-93.
18. ابراهیمی اسماعیل. نوربخش محمدرضا. بصیری شبنم. بررسی تاثیر اطلاعات حسی بر کنترل تعادل در وضعیت ایستاده در سنین مختلف. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران. 1379؛ 7 (21): 176-171.
19. مقدم امیر. واعظ موسوی محمدکاظم. نمازی زاده مهدی. تاثیر دشواری تکلیف و دستورالعمل کانون توجه بر اجرای تکلیف تعادلی. نشریه حرکت. 1387؛ 36: 37-23.
20. علیزاده محمدحسین. رئیسی جلیل. شیرزاد الهام. باقری لاله. بررسی تاثیر اطلاعات حسی بر کنترل تعادل در وضعیت ایستاده افراد ورزشکار و غیرورزشکار. نشریه علوم حرکتی و ورزش. 1388؛ 7 (13):30-21.
21. Chapman DW, Needham KJ, Allison GT, Lay B, Edwards DJ. Effects of experience in a dynamic environment on postural control. British Journal of Sports Medicine. 2008; 42: 16-21.
22. Stins JF, Michielsen ME, Roerdink M, Beek PJ. Sway regularity reflects attentional involvement in postural control: Effects of expertise, vision and cognition. Gait and Posture. 2009; 30 (1): 106-109.